“Kampgenoten bestraft met ‘zonnekuur'”

ORAL HISTORY (19 november 2019) – Tijdens de Bersiap werden in zogenaamde ‘beschermingskampen’ onmenselijke straffen gehanteerd door Indonesiërs, zoals bijvoorbeeld de ‘zonnekuur’. Als overlevende van zo’n kamp herinnert Joz Bruggeman dergelijke onmenselijke straffen nog goed. “Kampgenoten werden bestraft met ‘zonnekuur’. Veel mensen stierven daardoor” aldus Bruggeman.

Het relaas van Bruggeman is actueler dan ooit onder andere door het omstreden Indië-onderzoek, dat momenteel door KITLV, NIMH en NIOD wordt verricht. Daarin wordt de Bersiap openlijk gebagatelliseerd als “een complexe periode waarover nog steeds veel onduidelijkheden en mythes bestaan”. Het onderzoek doet dan ook menig wenkbrauw fronsen, vooral onder Indische Nederlanders; een gemeenschap getekend door de verschrikking van de Bersiap.

Bersiap, Maleis voor “Wees paraat” of “Geef acht!”, slaat op de uiterst gewelddadige periode, die volgde op de capitulatie van Japan. Gedurende de Bersiap zijn tienduizenden (Indische) Nederlanders op gruwelijke wijze gemarteld, verkracht en vermoord door Indonesiërs, vanwege hun Nederlandse c.q. Europese etniciteit. Ook Chinezen, Molukkers en andere etnische minderheden waren de klos, omdat zij werden verdacht Nederlandsgezind te zijn.

Het exacte aantal Nederlandse slachtoffers dat tijdens de Bersiap is gevallen is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.000 vermisten.

Dit verhaal is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van VWS vanuit de subsidieregeling ‘Collectieve erkenning van Indisch en Moluks Nederland’ en onderdeel van het oral history-project van FIN, met als titel ‘Nederland in de Indische archipel. Getuigen aan het woord’. Lopende het project zal een selectie van het opgenomen beeldmateriaal online beschikbaar worden gesteld. Alle individuele verhalen zullen uiteindelijk worden samengebundeld tot een documentaire. Indien u ook aan dit project wilt deelnemen kunt u zich hier aanmelden.

Tags: Tweede WereldoorlogBersiap, Joz Bruggeman.