FIN legt Indië-docu voor aan RvdJ

DEN HAAG (29 januari 2020) – Federatie Indische Nederlanders (FIN) heeft bij de Raad voor de Journalistiek (RvdJ) een klacht ingediend over de omstreden BNNVARA-docu ‘Onze Jongens op Java’. Volgens FIN-voorzitter Hans Moll is de stap onvermijdelijk, omdat BNNVARA weigert feitelijke onjuistheden uit de vierdelige reeks te rectificeren.

“Helaas blijkt BNNVARA noch de NPO zich in de materie te hebben verdiept. FIN kan daarom niet anders dan de klacht extern voorleggen” licht Moll de meest recente ontwikkelingen toe. De weigering van BNNVARA om onder andere manipulatieve dodencijfers te rectificeren blijft hij “onbegrijpelijk” vinden. Moll wijst op de verklaring van BNNVARA waarin de omroeporganisatie met schattingen van het NIOD schermt. Daaruit blijkt echter dat het totaal aantal Nederlandse doden significant hoger ligt dan BNNVARA heeft gemeld. FIN diende daarom een klacht in bij de NPO, maar die verwees de klacht twee weken geleden naar de prullenbak.

De documentairereeks ligt al vanaf het begin onder vuur, onder andere omdat BNNVARA onvolledige en suggestieve dodencijfers blijkt te hanteren. De onjuiste cijfers zorgden voor de nodige onrust onder met name Indische Nederlanders, omdat hun doden door de omroep zijn weggemoffeld, terwijl zij zwaar hebben geleden onder Indonesische terreur. In de tweede aflevering gooide BNNVARA zowaar olie op het vuur door kijkers wijs te maken dat Indische Nederlanders tijdens de Bersiap door Indonesiërs zouden zijn afgeslacht omdat zij “met de Hollanders samenwerken”. De eigenlijke reden dat zij werden afgemaakt – namelijk: hun Nederlandse afkomst – werd verzwegen.

Bersiap, Maleis voor “Wees paraat” of “Geef acht!”, slaat op de uiterst gewelddadige periode, die volgde op de capitulatie van Japan. Gedurende de Bersiap zijn tienduizenden (Indische) Nederlanders op gruwelijke wijze gemarteld, verkracht en vermoord door Indonesiërs, vanwege hun Nederlandse c.q. Europese etniciteit. Het exacte aantal Nederlandse slachtoffers dat tijdens de Bersiap is gevallen is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.000 vermisten. Ook Chinezen, Molukkers en andere etnische minderheden waren de klos, al is het onduidelijk hoeveel slachtoffers onder hen vielen.

In Onze Jongens op Java rept BNNVARA echter over “ruim 100.000 Indonesiërs en meer dan 6.000 Nederlandse militairen” die tussen 1945 en 1949 om het leven zouden zijn gekomen. Daarmee gaat de omroep volledig voorbij aan onder andere de tienduizenden (Indisch) Nederlandse burgerdoden, die slachtoffer werden van Indonesiërs, gedurende dezelfde periode. FIN riep BNNVARA daarom herhaaldelijk op om te rectificeren, maar dat weigert de omroep vooralsnog. Ook een klacht aan de NPO mocht niet baten, want twee weken geleden werd die zonder FIN te horen naar de prullenbak verwezen. FIN heeft daarom deze week besloten een klacht voor te leggen aan de RvdJ.

Tags: BersiapBNNVARACoen Verbraak, Raad voor de JournalistiekLara Nuberg, Jeffrey Pondaag, Michael van Zeijl, De Grauwe Eeuw, Reza Kartosen-Wong, Arjanti Sosrohadikoesoemo, Marjolein van Pagee