DEN HAAG (1 maart 2020) – De NOS heeft het publiek gefopt met onvolledige en onjuiste dodencijfers over voormalig Nederlands-Indië. Hans Moll, voorzitter van Federatie Indische Nederlanders (FIN), is not amused. “Het publiek wordt opnieuw op het verkeerde been gezet”.
Volgens de omroep vielen er tussen 1945 en 1950 in voormalig Nederlands-Indië “aan Indonesische kant ongeveer 100.000 doden”, terwijl aan Nederlandse zijde “bijna 5.000 militairen” sneuvelden. De NOS gaat daarmee volledig voorbij aan de context waarin de Nederlandse militairen werden ingezet en de tienduizenden Nederlanders, die slachtoffer werden van Indonesiërs, gedurende deze periode. Bovendien laat de omroep onbenoemd dat een substantieel deel van de genoemde 100.000 Indonesische doden het gevolg is van Indonesische strijd onderling. De onjuiste tegenstelling in dodencijfers is daarmee niet alleen onvolledig, maar ook zeer suggestief.
Het Nederlandse militaire optreden vond plaats tegen de achtergrond van de Bersiap, dat Maleis is voor “Wees paraat” of “Geef acht!”. Gedurende de Bersiap zijn tienduizenden (Indische) Nederlanders op gruwelijke wijze gemarteld, verkracht en vermoord door Indonesiërs, vanwege hun Nederlandse c.q. Europese etniciteit. Het exacte aantal Nederlandse slachtoffers dat tijdens de Bersiap is gevallen is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.000 vermisten. Ook Chinezen, Molukkers en andere etnische minderheden waren de klos, al is het onduidelijk hoeveel slachtoffers onder hen vielen.
FIN heeft de NOS opgeroepen om de bewuste passage te rectificeren. “De gefabriceerde tegenstelling is kwetsend voor Indische Nederlanders, nabestaanden, veteranen en andere betrokkenen” aldus Hans Moll. “Dit soort manipulatieve cijfers doen geen recht aan de geschiedenis en fungeren als vergif in het toch al vijandige klimaat over de Nederlands-Indische geschiedenis”. De NOS heeft tot op heden niet gereageerd. Het is niet de eerste keer dat de publieke omroep de mist ingaat met hun berichtgeving over voormalig Nederlands-Indië. Eerder leidde een vergelijkbare misser van BNNVARA tot de nodige ophef.
Update 4 maart 2020 – 14:00u:
In een reactie laat de NOS weten “geen reden tot rectificatie” te zien, omdat de dodencijfers zouden zijn gebaseerd “op de laatste stand van het historisch onderzoek”. De NOS verwijst daarbij naar een artikel uit De Groene Amsterdammer, dat primair ziet op het aantal Indonesische doden. Uit het artikel blijkt echter ook dat het totaal aantal Nederlandse doden significant hoger ligt dan de NOS heeft gemeld. Geconfronteerd met deze feiten meldt de NOS dat: “We bestrijden uw standpunt niet, maar vinden het in de context van het betoog niet noodzakelijk daar in dit geval op in te gaan en nader aandacht aan te besteden”.
Publiek @NOS gefopt met dodencijfers Indië #Bersiap. @FederatieIndo eist rectificatie https://t.co/ac1ILs67xU pic.twitter.com/86vcUR5KoQ
— Federatie Indische Nederlanders (@FederatieIndo) March 1, 2020
Tags: Bersiap, NOS. Lara Nuberg, Jeffrey Pondaag, Michael van Zeijl, De Grauwe Eeuw, Reza Kartosen-Wong, Arjanti Sosrohadikoesoemo, Marjolein van Pagee