“Nederlandse militairen beschermden ook Indonesische bevolking”

ORAL HISTORY (30 juni 2020) – Tijdens de jaren 1945-1950 beschermden Nederlandse militairen ook de inheemse bevolking. Dat zegt Tjeerd Sleeswijk Visser. “Nederlandse militairen waren niet tegen de inheemse bevolking, maar tegen kleine groepen terroristen die daar tekeer gingen” zet Sleeswijk Visser tegenover Federatie Indische Nederlanders (FIN) uiteen.

Het relaas van Sleeswijk Visser staat op gespannen voet met het dominante narratief dat Nederlandse militairen zich ‘structureel’ schuldig zouden hebben gemaakt aan ‘extreem geweld’ tegen de Indonesische bevolking. Volgens Sleeswijk Visser kan dat “eventueel ergens hebben plaatsgevonden”, maar was de inheemse bevolking rondom de Bersiap toch vooral slachtoffer van de door Japanners opgehitste Indonesische bendes en terroristen. Sleeswijk Visser wijst daarbij op het feit dat de inheemse bevolking de Nederlandse soldaten vaak om hulp vroeg, omdat zij door Indonesische strijdgroepen dikwijls “als beesten” werden behandeld.

Sleeswijk Visser, die in 1931 in Soebang in voormalig Nederlands-Indië werd geboren, gaat ook in detail in op de gruwelijke wreedheden waaraan fanatieke Indonesiërs zich tijdens en na de Bersiap te buiten gingen. “Als Nederlandse soldaten de bush in gingen en één van hen werd gepakt door zo’n groep guerrillastrijders of terroristen, dan werden die Nederlandse soldaten afgeslacht tot en met. Die werd levend uitgekleed, levend werd zijn penis afgesneden en levend werd die penis in zijn mond gestopt” somt Sleeswijk Visser op. Hij heeft dan ook begrip voor het Nederlandse optreden: “Heel logisch dat als je dat als soldaat meemaakt dat je zegt van: “de volgende keer zullen wij die lui pakken tot en met”.

Bersiap, Maleis voor “Wees paraat” of “Geef acht!”, slaat op de uiterst gewelddadige periode, die volgde op de capitulatie van Japan. Gedurende de Bersiap zijn tienduizenden (Indische) Nederlanders op gruwelijke wijze gemarteld, verkracht en vermoord door Indonesiërs, vanwege hun Nederlandse c.q. Europese etniciteit. Het exacte aantal Nederlandse slachtoffers is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.000 vermisten. Ook Chinezen, Molukkers en andere etnische minderheden werden slachtoffer, al is onduidelijk hoeveel. Het was tegen deze achtergrond dat de regering in 1947 besloot om de Nederlandse Krijgsmacht grootschalig in te zetten in voormalig Nederlands-Indië.

Dit verhaal is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van VWS vanuit de subsidieregeling ‘Collectieve erkenning van Indisch en Moluks Nederland’ en onderdeel van het oral history-project van FIN, met als titel ‘Nederland in de Indische archipel. Getuigen aan het woord’. Lopende het project zal een selectie van het opgenomen beeldmateriaal online beschikbaar worden gesteld. Alle individuele verhalen zullen uiteindelijk worden samengebundeld tot een documentaire. Indien u ook aan dit project wilt deelnemen kunt u zich hier aanmelden.

Tags: Tweede WereldoorlogBersiap, Tjeerd Sleeswijk Visser.