DEN HAAG (29 oktober 2020) – Er is opnieuw kritiek op Museum Bronbeek. Ditmaal wekt de buitententoonstelling ‘Vrijheid? Merdeka 1945 – 2020’ veel wrevel. Volgens critici is de expositie “onevenwichtig” en wordt het geweld tegen Nederlanders “verheerlijkt”. Het museum zou zijn “gekaapt” door activisten.
De aankondiging van de tentoonstelling leidde de afgelopen maand tot meerdere klachten. Kritiek is er vooral op de “Indonesische propagandaborden”, die de gebeurtenissen na 1945 ophemelen als een ‘vrijheidsstrijd’. Daarmee zouden de Indonesische slachtpartijen op duizenden (Indische) Nederlanders tijdens de Bersiap worden gebagatelliseerd. Dat de expositie juist op landgoed Bronbeek plaatsvindt zet veel kwaad bloed. Het landgoed huisvest, naast een koloniaal-militair museum en kenniscentrum, ook een tehuis voor veteranen van onder andere het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). “Dit is toch geen achtertuin van de Indonesische ambassade?” vraagt Bo Keller, veteraan en oud-gids van Bronbeek, zich bijvoorbeeld af. Andere critici willen niet met naam en toenaam worden genoemd. De ontwikkelingen baren Federatie Indische Nederlanders (FIN) ernstige zorgen.
In een reactie rechtvaardigt Bronbeek de opzet. “Om wat er is gebeurd in 1945 goed te kunnen uitleggen, laten we deze gebeurtenissen zien in de volle complexiteit van de toenmalige context. Dat vraagt om belichting vanuit álle invalshoeken” aldus een woordvoerder. Critici nemen met die uitleg weinig genoegen. “Het Indonesische geweld was vooral gericht tegen vrouwen en kinderen. Dat had niets met een vrijheidsstrijd te maken” benadrukt FIN-voorzitter Hans Moll. Het is overigens niet de eerste keer dat activiteiten van Bronbeek tot kritiek leiden. Eerder haalde het museum een controversiële aankondiging offline, nadat de inzet van Indonesische symboliek voor ophef zorgde. Daarnaast doen ook online activiteiten van het museum regelmatig menig wenkbrauw fronzen. De meest recente incidenten tonen volgens critici aan dat het museum is “gekaapt” door activisten.
Bersiap, Maleis voor “Wees paraat” of “Geef acht!”, is de strijdkreet van Indonesische (para)militaire organisaties en bendes, die vrijwel direct na de capitulatie van Japan dood en verderf zaaiden onder met name niet-Indonesiërs in voormalig Nederlands-Indië. Gedurende deze uiterst gewelddadige periode, die in ieder geval in de stedelijke gebieden liep vanaf september 1945 en begin 1946, zijn tienduizenden (Indische) Nederlanders gruwelijk gemarteld, verkracht en vermoord door Indonesiërs, vanwege hun Nederlandse c.q. Europese etniciteit. Het exacte aantal Nederlandse slachtoffers dat tijdens de Bersiap is gevallen is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.000 vermisten. Ook Chinezen, Molukkers en andere etnische minderheden werden slachtoffer, al is onduidelijk hoeveel.
Opnieuw kritiek op @MuseumBronbeek. Ditmaal wekt buitententoonstelling 'Vrijheid? Merdeka 1945-2020' wrevel. Volgens critici is expositie “onevenwichtig” en wordt geweld tegen Nederlanders “verheerlijkt”. Het museum zou zijn “gekaapt” door activisten https://t.co/aNHYdDjSrE pic.twitter.com/CpfNKfxz3Y
— Federatie Indische Nederlanders (@FederatieIndo) October 29, 2020