DEN HAAG (8 februari 2022) – De nieuwe tentoonstelling ‘Ons Land – Dekolonisatie, generaties en verhalen’ is volgens het Indisch Herinneringscentrum (IHC) “niet neutraal, (…) niet compleet en niet af”. Het lijkt een understatement voor een expositie, waar wij-zij-denken wordt gestimuleerd en met de beschuldigende vinger naar Nederland wordt gewezen. De exhibitie sorteert dan ook niet alleen enthousiaste reacties.
Critici vrezen al langer dat de nieuwe tentoonstelling, die enkele jaren te bezoeken moet zijn en een coproductie is van het Moluks Historisch Museum (MHM), zou uitmonden in een politieke manifestatie. Bij de start blijkt niets minder waar. Op de tentoonstelling, die verhalen, beelden en voorwerpen van (Indische) Nederlanders afwisselt met die van diverse etnische minderheden uit voormalig Nederlands-Indië, blijkt ook een eenzijdig en zeer negatief beeld over Nederland te worden neergezet. Bezoekers wordt onder andere wijsgemaakt dat Nederland verantwoordelijk zou zijn voor een koloniale maatschappij gebaseerd op ras en standen. Dat de wereld in die tijd vrijwel overal zo was ingericht, dus ook voordat de Nederlanders voet aan wal zetten in de Indische archipel, wordt niet verteld. Ook maakt de expositie discutabel onderscheid op basis van ‘huidskleur’, tussen aan de ene kant “witte” en aan de andere kant “Indische Nederlanders”.
De tentoonstelling ligt al vanaf de aankondiging onder een vergrootglas. Dat komt mede vanwege de betrokkenheid van de zeer uitgesproken Remco Raben. De pro-Indonesische Raben is onder andere verbonden aan het grote Indië-onderzoek en niet onomstreden. Zijn activisme deed eerder al menig wenkbrauw fronzen, bijvoorbeeld toen hij medio 2020 de oproep deed om vooral een petitie vóór het verwijderen van Nederlandse standbeelden te tekenen. Recent bleek Raben ook betrokken bij de omstreden Bersiap-expositie in het Rijksmuseum én medestander van de Indonesische Bersiap-ontkenner Bonnie Triyana, die de historische en voor (Indische) emotioneel beladen term Bersiap wilden schrappen. Dat Raben nu ook bij het IHC is betrokken zal bezoekers na het zien van de expositie niets verbazen. Of hij hier ook de juiste man op de juiste plek is, wordt door diverse ingewijden echter sterk betwijfeld.
De keuze voor Raben versterkt het beeld dat het IHC vooral op het Indonesische perspectief is gericht en maar weinig oog heeft voor de grote groep (Indische) Nederlanders, waarvoor het IHC aanvankelijk is opgericht. Daarnaast klinkt er ook al langer kritiek dat het IHC onevenredig veel aandacht besteed aan het perspectief van diverse minderheidsgroepen uit Nederlands-Indië. Dat naast Raben ook een hoogleraar Molukse Migratie en Cultuur de expositie moet begeleiden bevestigt die indruk. Volgens de laatste beschikbare cijfers zijn er in Nederland tussen de 1.5 en 2 miljoen Indische Nederlanders, tegenover 70.000 Molukkers. Wie het IHC bezoekt krijgt echter een geheel andere indruk, iets dat in eerdere tentoonstelling treffend werd geïllustreerd door de aanwezigheid van de Indonesische, Molukse en Papoea’s vlag, terwijl die van Nederland geheel ontbrak.
Het is niet de eerste keer dat er kritiek is op het IHC. Eerder was er ook al ophef over de expositie ‘Vechten voor Vrijheid’, omdat daarin het Bersiap-geweld gepleegd door Indonesiërs werd aangeduid als verzet en werd vergeleken met het verzet tegen Nazi-Duitsland en Japan. Koning Willem-Alexander moest die expositie uiteindelijk openen, iets dat in de wandelgangen werd beschouwd als een schoffering. Daarnaast was er rumoer rondom een polariserende tentoonstelling over Depok. Ook de exorbitant hoge toegangsprijzen en Indonesische kledingvoorschriften, die in het centrum voor dagprogramma’s worden gehanteerd, leiden tot ergernis onder Indische Nederlanders. Er zijn soortgelijke geluiden over de invloed van het IHC in Museum Bronbeek. Het is een publiek geheim dat diverse gidsen, bezoekers en anderen zich daar om vergelijkbare redenen niet langer willen vertonen.
Mensen als Remco Raben zijn een schande voor hun volk én voor hun vak. Hij kan de zaken duidelijk niet in correct historisch perspectief plaatsen. Hij gaat uit van simplistische premisses: de Nederlander waren als kolonisator 100% fout, de Indonesiërs waren als gekoloniseerden 100% goed en de Indische Nederlanderswaren (in zijn ogen) collaborateurs.
Wel mijnheer Raben, als er iemand al gecollaboreerd heeft dan waren het wel, en dit met overvloedige bewijslast, de Indonesische “opstandelingen”! Zij hebben op laffe en wrede wijze gecollaboreerd met een vreemde mogendheid (Japan) die zich minstens even onderdrukkend toonde tegenover de gehele bevolking. Toen Japan de oorlog verloor stortten zij zich op weerloze burgers. En dat zijn dan de helden voor “historicus” mijnheer Remco Raben. Die man is een lachertje, maar de manier waarop hij de feiten verkeerd voorstelt en misdaden tegen de menselijkheid bagatelliseert zijn door en door tragisch.
Opdoeken deze toko. Vandaag nog