DEN HAAG (7 december 2023) – Exact 82 jaar geleden, op 7 december 1941, voerde Japan een verrassingsaanval uit op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbor op Oahu, Hawaï. Het bombardement duurde nauwelijks twee uur, maar was zeer destructief. Bij de aanval kwamen 2.335 Amerikanen om het leven.
De luchtaanval vormde, gevolgd door oorlogsverklaringen van het fascistisch militaire bondgenootschap tussen Italië, Japan en Nazi-Duitsland (de Asmogendheden), een kantelpunt in de Tweede Wereldoorlog, omdat het leidde tot wereldwijde en rechtstreekse betrokkenheid van de Verenigde Staten van Amerika.
Na de aanval op Pearl Harbor veroverde Japan in hoog tempo grote delen van Zuidoost-Azië. Op 11 januari 1942 viel Japan voormalig Nederlands-Indië binnen en na de slag in de Javazee konden zij vrijwel ongehinderd Java bezetten. Op 8 maart 1942 moest het Koninklijk Nederlands–Indisch Leger (KNIL) officieel capituleren en begon de bezetting van Nederlands-Indië.
De Japanse bezetting kwam uiteindelijk ten einde op 15 augustus 1945, pas nadat de Amerikanen twee atoombommen gooiden op achtereenvolgens Hiroshima en Nagasaki. Aan boord van het Amerikaanse slagschip USS Missouri tekende Japan op 2 september 1945 de capitulatie. Daarmee kwam er definitief een eind aan de Tweede Wereldoorlog.
In totaal zijn er tijdens de oorlog in Azië, zowel binnen als buiten de jappenkampen, zeker 25.000 (Indische) Nederlanders in gevangenschap om het leven gekomen. Hoeveel doden er onder de Buitenkampers zijn gevallen is onduidelijk. Ook het aantal doden onder de inheemse bevolking van Nederlands-Indië is onbekend.
