DEN HAAG (28 april 2021) – Federatie Indische Nederlanders (FIN) start een kort geding om alsnog een disclaimer op te laten nemen bij de controversiële film De Oost. De disclaimer moet het fictieve karakter van de film benadrukken. FIN wordt daarin gesteund door meerdere belangen- en veteranenorganisaties.
Een disclaimer is volgens FIN noodzakelijk, omdat de film geschiedkundige claims maakt, die niet worden ondersteund door historische feiten. Zo wordt in een recente trailer onder andere gesteld dat Nederlandse militairen naar Nederlands-Indië zijn gestuurd “om de Indonesische vrijheidsstrijd neer te slaan”, terwijl zij in werkelijkheid vooral zijn gestuurd om een eind te maken aan de Bersiap. “Doordat deze film teruggrijpt op historische gebeurtenissen kan de indruk ontstaan alsof de film ook de geschiedkundige werkelijkheid weergeeft. Dat is niet zo. Betrokkenen, maar ook kijkers, hebben het recht om te weten dat de film vooral een eigen interpretatie is van de producent en de regisseur” zei FIN-voorzitter Hans Moll daar eerder al over. “Dat aan de film zelfs een lespakket voor middelbare scholen is gekoppeld, maakt dat een disclaimer onvermijdelijk is” aldus Moll.
Advocaat Johan Oosterhagen van Loonstein Advocaten begrijpt de bezwaren. “Het staat de producent vrij om aan de weergave van de historische gebeurtenissen fictieve elementen toe te voegen, maar deze vrijheid is niet onbeperkt. De eenzijdige belichting van historische gebeurtenissen en de relatie die in De Oost wordt gelegd tussen historische gebeurtenissen en fictieve elementen, maakt publicatie van de film zonder disclaimer onrechtmatig” zegt Oosterhagen. Moll betreurt de rechtsgang, maar volgens hem is die inmiddels onvermijdelijk. “Wij hadden dit graag in goed overleg opgelost. Helaas is dat niet mogelijk gebleken” licht Moll de beslissing toe. Het nieuws komt nadat bekend werd dat regisseur Jim Taihuttu via zijn platenlabel Barong Family een kritisch item van FIN uit de lucht heeft geprobeerd te halen.
De film over de ‘Politionele Acties’ (1947-1949) ligt zeer gevoelig, zeker nadat de producent vorig jaar een eerste opzienbarende trailer publiceerde. Dat komt onder andere doordat in de trailer Nederlandse militairen zijn afgebeeld in zwarte uniformen, KNIL-kapitein Raymond Westerling een snor draagt en gebruik wordt gemaakt van een gotisch lettertype. Het zou allemaal verwijzen naar Nazi-Duitsland en zorgden voor woedende reacties onder Indië-veteranen, Indische Nederlanders en Molukkers. “Onze helden worden als nazi’s weggezet. Dit is een puur anti-Nederlandse propagandafilm” zei Moll toen. Tegenover EenVandaag liet de producent weten de ophef “voorbarig” te vinden. De film zou zogenaamd “een multiperspectieve benadering op de koloniale geschiedenis” vormen.
De vraag is echter hoe houdbaar die stelling is. Nadat FIN onthulde dat de film mede is gefinancierd vanuit Indonesië, bleek later zelfs dat de Indonesische overheid nauw betrokken is bij een van die investeerders. Het gaat om het Indonesische overheidsorgaan Badan Pariwisata dan Ekonomi Kreatif (BEKRAF), dat tijdens de productie van De Oost onder de directe verantwoordelijkheid viel van de Indonesische president Joko Widodo. Of Indonesië ook invloed heeft uitgeoefend op de inhoud van de film is onbekend, maar het is onwaarschijnlijk dat vanuit Indonesië een film wordt gefinancierd, die kritisch staat ten aanzien van de Indonesische geschiedenis. Uit een tweede trailer blijkt dat ook. Om het fictieve karakter van de film te benadrukken pleitte FIN daarom eerder al voor een disclaimer. Toezeggingen daarover trok de producent later in.
BREEK: Federatie Indische Nederlanders (FIN) start kort geding om disclaimer bij anti-Nederlandse propaganda film De Oost https://t.co/Y6GMs0epfc pic.twitter.com/BECqmatYbF
— Federatie Indische Nederlanders (@FederatieIndo) April 28, 2021
Tags: De Oost.
De Bersiap was op zijn hevigst in de steden vanaf september 1945 en begin 1946. Het geweld tegen (Indische) Nederlanders, Chinezen, Molukkers en anderen ging echter gewoon door, op sommige plekken tot in de jaren 50. Sommige historici, zoals bijvoorbeeld dr. Bussemaker, ontwaren dan ook nog een tweede Bersiap. Die vond in 1947 plaats.
Zo wordt in een recente trailer onder andere gesteld dat Nederlandse militairen naar Nederlands-Indië zijn gestuurd “om de Indonesische vrijheidsstrijd neer te slaan”, terwijl zij in werkelijkheid vooral zijn gestuurd om een eind te maken aan de Bersiap.
In de rechtvaardiging voor een disclaimer wordt bovenstaand citaat als rechtvaardiging gebruikt.
Hoewel ook ik vind dat de inzet van onze ouders respect verdiend, zijn mijn vader (knil-er) en schoonvader (kl-er) er later wel van overtuigd dat zij misbruikt zijn. Hen is wijs gemaakt aan een zgn vredesmissie, nu een term die net als politionele actie, oorlogs inspanningen moeten verhullen. Nu mijn reactie op bovenstaand citaat. De Bersiap tijd was van oktober 1945 tot begin 1946. Daarna was het gezag mbv de Engelsen enigermate hersteld. De pogingen de vrijheidsstrijd van de Indonesiërs neer te slaan (politionele acties) was veel later. Nederlandse militairen werden dus niet gestuurd om een einde te maken aan de bersiap. Deze wat is toch al afgelopen.
Waar zit mijn denkfout?
Engnekken dat het zijn. Taihuttu voorop
Het is een gotspe. Deze film is nota bene betaald met subsidie uit de pot voor ‘collectieve erkenning van de Indische gemeenschap’. Dat is geld dat onze gemeenschap toekomt. Het is niet bedoeld om onze ouders anno 2021 een dolk in de rug te steken. Iedereen die bij deze film betrokken is zou zich kapot moeten schamen!
Eindelijk bijten we een keer van ons af! Werd ook wel eens tijd om die dociele houding van ‘sudah laat maar’ eens te laten varen. Wat bezielt de maker van deze film? Notabene een knul van Molukse komaf. Onwetendheid? Eerzucht?
Boycotten dit product van geschiedvervalsing!
De producent en regisseur dachten vooraf grof geld te verdienen aan onze doden met LEUGENS. Dat daar tegen verweerd wordt gevoerd lijkt me meer dan logisch. Zijn ze helemaal belatafeld?!
Gajes is het. Producent en regisseur zouden zich kapot moeten schamen om zo over het graf van duizenden doden heen te pissen
Onze ouders zouden trots op jullie zijn!
Als deze film toestemming krijgt is dat een mes in de rug van onze Indië strijders. Zij hebben de Nederlanders bevrijd en verdienen respect. Men had voor de productie eerst dit aan hen moeten vragen, maar ook aan de mensen die bevrijd zijn.
Boycotten deze film. Ongeschikt als lesmateriaal. Alleen disclaimer is niet voldoende. De helft van de mensen krijgt die niet mee.
Fantastisch dat jullie doorzetten om die disclaimer door te zetten.
Deze film is een nagel aan de doodkist van onze voorouders die wederom door het slijk gehaald worden door deze film.
Klasse boys! Onze vaders, grootvaders, overgrootvaders, etc zullen trots op jullie zijn! Eindelijk een organisatie die gewoon gaat staan voor zijn eigen mensen ipv van die te verraden zoals al die zogenaamde ‘Indische’ organisaties doen.
Deze hele film moet worden verboden!
Deze film moet helemaal verboden worden!