DEN HAAG (15 augustus 2022) – Het is vandaag precies 77 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië. Nederland herdenkt daarom vandaag de capitulatie van Japan, de slachtoffers van Japanse bezetting en het einde van de Tweede Wereldoorlog. De Nationale Indiëherdenking vindt plaats bij het Indisch Monument in Den Haag en is vanaf 19.00u live te volgen via NPO1.
In tegenstelling tot de vorige twee edities zal de Nationale Indiëherdenking dit jaar weer toegankelijk zijn voor publiek. Sinds dit jaar is de herdenking verplaats van de middag naar de avond. De herdenking bij het iconische Indisch Monument wordt bijgewoond door diverse hoogwaardigheidsbekleders, waaronder minister-president Mark Rutte, de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Maarten van Ooijen, en voorzitter van Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945, Thom de Graaf. Ook zal de Indonesische ambassadeur opnieuw acte de présence geven, iets dat binnen Indisch Nederland niet door iedereen wordt gewaardeerd. Het is een publiek geheim dat slachtoffers en nabestaanden grote moeite hebben met de aanwezigheid van de ambassadeur, nu Indonesië haar rol bij de Bersiap blijft ontkennen.
De Nationale Indiëherdenking vindt ieder jaar plaats op 15 augustus. Het is de dag waarop Japan in 1945 capituleerde, pas nadat de Amerikanen atoombommen gooiden op achtereenvolgens Hiroshima en Nagasaki én de Sovjet-Unie Japan de oorlog verklaarde. Daarmee kwam officieel een einde aan de bezetting van Nederlands-Indië en Tweede Wereldoorlog. In totaal zijn er tijdens de oorlog in Azië, zowel binnen als buiten de jappenkampen, zeker 25.000 (Indische) Nederlanders in gevangenschap om het leven gekomen. (Krijgs)gevangenen werden ingezet als dwangarbeiders, bijvoorbeeld aan de beruchte Dodenspoorwegen, of in (oorlogs)fabrieken en mijnen diep in Japan, maar ook als Troostmeisjes. Hoeveel doden er onder de Buitenkampers zijn gevallen is onduidelijk. Ook het aantal doden onder de inheemse bevolking is onbekend.
Voor veel Nederlanders betekende 15 augustus 1945 geen einde van oorlog, want niet kort daarna brak de Bersiap aan, dat Maleis is voor “Wees paraat” of “Geef acht!”. Het is de strijdkreet van Indonesische (para)militaire organisaties en bendes, die vrijwel direct na de capitulatie dood en verderf zaaiden onder met name niet-Indonesiërs in voormalig Nederlands-Indië. Het exacte aantal Nederlandse (burger)slachtoffers dat tijdens de Bersiap is gevallen is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.0 00 vermisten. Ook Chinezen, Molukkers en andere groepen werden slachtoffer, al is onduidelijk hoeveel. Het geweld tegen én de moordpartijen op de burgerbevolking stopten niet na 1946, maar ging door tot eind jaren 40. Medio 1947 was er opnieuw sprake van een explosie van geweld, die ook wel wordt aangeduid als de Tweede Bersiap.
