Na ophef publiceert NRC ‘kritische’ brief die bizarre stelling dat Wilders Indonesiër zou zijn onweersproken laat

DEN HAAG (3 december 2023) – NRC heeft een zogenaamd ‘kritische’ brief gepubliceerd als reactie op het geruchtmakende opinieartikel van historicus en schrijver Ian Buruma. In dat artikel verklaart Buruma Geert Wilders (PVV) tot “Nederlander van Indonesische afkomst”. Die vermeende afkomst zou bovendien het vermeende “extreem chauvinisme” van de politicus moeten verklaren. De briefschrijver hekelt weliswaar de theorie van Buruma dat een koloniale achtergrond “extreem chauvinisme” in de hand zou werken, maar weerspreekt op geen enkele wijze de krankzinnige beschuldiging dat Wilders eigenlijk Indonesiër zou zijn. Sterker: de briefschrijver lijkt die, door onder andere de term “migranten” te bezigen, zelfs te onderschrijven.

De ´kritische´ brief is geschreven door Els Wils, die geen onbekende is. Wils hoofdredacteur van het Indies Tijdschrift, dat vooral een podium zegt te willen bieden aan “deskundigheid” op het gebied van de “(post)koloniale geschiedenis en cultuur”. De inzending van Wils lijkt echt vooral een poging om politiek kleur te bekennen en een boek van haar partner, Herman Keppy, te promoten. Volgen Wils klopt de theorie van Buruma wel voor een “enkeling”, maar er zouden “genoeg tegenvoorbeelden te geven [zijn, red.] van integere, linkse politieke kopstukken met voorouders uit Indië: Jesse Klaver en Andrée van Es van GroenLinks, bijvoorbeeld, en Mei Li Vos van de PvdA”. Wils noemt het desalniettemin “opvallend en pijnlijk dat ook elders in de wereld een aantal (klein)kinderen van migranten zich in de politiek zo hardvochtig betoont”, waarmee Wils de onjuiste beschuldiging dat Wilders eigenlijk Indonesiër zou zijn onweersproken laat en zelfs lijkt te onderschrijven.

Het misverstand dat Wilders “géén echte Nederlander” zou zijn, maar in werkelijkheid Indonesiër, duikt sinds de verkiezingsoverwinning van de PVV onder politieke tegenstanders opnieuw op. In werkelijkheid stamt Wilders af van een familie van Indische Nederlanders. Indische Nederlanders zijn etnische Nederlanders met een familiegeschiedenis in het voormalige Nederlands-Indië. De geschiedenis van deze groep Nederlanders gaat in Nederlands-Indië terug tot omstreeks 1600 toen de eerste Europeanen handelsposten vestigden in de Indische archipel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren zij, binnen en buiten de Japanse interneringskampen, doelwit vanwege hun Nederlandse en/of Europese etniciteit. Ook gedurende de daaropvolgende Bersiap werden deze Nederlanders vervolgd om hun Nederlandse en/of Europese afkomst. Daarbij werden (tien)duizenden Nederlanders door Japanners en Indonesiërs vermoord. Nu net doen alsof Indische Nederlanders eigenlijk “Nederlanders van Indonesische afkomst” zijn zoals Buruma beweert is onjuist en getuigt van een stuitend gebrek aan historisch besef.

Twee jaar eerder publiceerde Buruma een ander opinieartikel waarin hij onder de kop “rasechte jongens” de politiek van onder andere Wilders, Thierry Baudet (FvD) en Rita Verdonk (VVD en later Trots op Nederland) wijt aan hun Indische achtergrond. Volgens Buruma was dat ook reden dat zij zich “het hardst afzetten tegen moslims en het meest prat gaan op hun status als rasechte jongens”. De boodschap was toen dat een “Indische achtergrond” afbreuk zou doen aan het Nederlands zijn. Een bizar idee dat onmiskenbaar voortkomt uit de premisse dat men om een ‘echte Nederlander’ te kunnen zijn ‘raszuiver’ dient te zijn. Volgens Buruma zijn Indische Nederlanders dat kennelijk niet. In het meest recente artikel geeft Buruma een tragisch inkijkje in waarom hij die discutabele mening is toegedaan. Volgens Buruma zijn Indische Nederlanders in werkelijkheid “Nederlanders van Indonesische afkomst”. 75 jaar na de grootschalige repatriëring van deze groep Nederlanders is dat ronduit schokkend.

Het artikel van Buruma en de brief van Wils zijn gepubliceerd na de verkiezingswinst van de PVV, waarna de beschuldiging dat Indische Nederlanders eigenlijk “géén echte Nederlanders” zouden zijn onder politieke tegenstanders een nieuwe opleving kent. Onder Indische Nederlanders wordt verontwaardigd gereageerd op de veelal racistische uitingen die met name op social media de ronde doen. De ontwikkelingen zijn voor FIN aanleiding een statement uit te brengen, waarin politici, journalisten en opiniemakers wordt opgeroepen krachtig stelling te nemen tegen de racistische retoriek en die niet te voeden.