
DEN HAAG (15 augustus 2023) – Het is vandaag precies 78 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië. Nederland herdenkt daarom vandaag de capitulatie van Japan, de slachtoffers van Japanse bezetting en het einde van de Tweede Wereldoorlog. De Nationale Indiëherdenking vindt plaats bij het Indisch Monument in Den Haag en is vanaf 19.00u live te volgen via NPO1.
Programma
Net als vorig jaar vindt de herdenking plaats in de avond in plaats van de gebruikelijke middag. De herdenking wordt bijgewoond door diverse hoogwaardigheidsbekleders, waaronder demissionair minister-president Mark Rutte, de demissionair staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Maarten van Ooijen, en voorzitter van Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945, Thom de Graaf. Boudewijn de Groot zal samen met zijn dochter Caya de Groot en zijn kleindochter Misha Ragas de ‘driegeneratiekrans’ leggen. Ook zal De Groot zijn lied ‘Hoe meer ik dichterbij kom’ voordragen. Andere bijdragen komen van zangeressen Frederique Spigt en Bibi Breijman. Net als vorig jaar zal zangeres Elise van der Horst het Indisch Onze Vader ten gehore brengen. Zij wordt daarbij begeleid door de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso.
Reggie Baay
Hoofdspreker is schrijver Reggie Baay, die vanwege zijn radicale standpunten niet onomstreden is. Eerder dit jaar laat de nationale njai-nazaat het Nederlands Dagblad bijvoorbeeld nog optekenen dat het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) “met een valse opdracht werd gedwongen op zijn eigen mensen te schieten”. Ook stelt hij dat de Indonesiërs (?) “massaal bevrijd wensten te worden [van Nederland, red.]” en dat Soekarno “géén terrorist” zou zijn geweest. Hij zijn absurde beweringen, waarvoor Baay nooit enig bewijs heeft kunnen aandragen. In hetzelfde interview rept Baay met geen woord over de Bersiap, de periode waarin het KNIL moest optreden om de Indonesische moordpartijen te stoppen, of de talloze dwangarbeiders die door een collaborerende Soekarno de dood zijn ingejaagd. Dat de herdenkingsorganisatie nu juist hem naar voren schuift geeft dan ook te denken.
Indonesische ambassadeur
Een ander heikel punt tijdens de herdenking is de Indonesische ambassadeur. Voor het tweede jaar op rij zal hij tijdens de officiële ceremonie een prominente rol innemen, door direct na de krans van demissionair premier Mark Rutte een bloemstuk te leggen bij het Indisch Monument. De nieuwe rol is voor veel Indische Nederlanders zeer kwetsend, omdat zij zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog als de daaropvolgende Bersiap zwaar hebben geleden onder Indonesisch geweld. Het is al langer een publiek geheim dat veel Indische Nederlanders daarom grote moeite hebben met de aanwezigheid van de ambassadeur, te meer nu Indonesië tot op heden haar rol bij de Tweede Wereldoorlog en de Bersiap ontkent, bagatelliseert en vergoelijkt. Het land viert tot op de dag van vandaag zelfs haar oorlogsmisdadigers.
Sadistisch
Een rondgang langs slachtoffers en nabestaanden leert dat de wijzigingen als “luguber” en “sadistisch” worden omschreven. Uit De Indische Peiling blijkt dat 87 procent van de respondenten dan ook slachtoffers en nabestaanden zegt te begrijpen die de prominente rol van de Indonesische ambassadeur als een nieuwe klap in het gezicht ervaren. Ruim 74 procent vindt de nieuwe rol ongepast en 75 procent meent dat die rol moet worden herzien. Over de wijze waarop de nieuwe rol tot stand is gekomen is ook veel kritiek. Ruim 85 procent vindt dat het bestuur van de herdenkingsorganisatie incorrect heeft gehandeld door de gevoelige wijziging niet eerst te bespreken met slachtoffers en nabestaanden. 58 % procent zegt dat het bestuur daarmee is gezwicht voor intimidatie en geweld en ruim 64 % procent van de Indische Nederlanders vindt dat het bestuur daarom moet opstappen.
Capitulatie Japan
De Nationale Indiëherdenking vindt ieder jaar plaats op 15 augustus. Het is de dag waarop Japan in 1945 capituleert, pas nadat de Amerikanen atoombommen gooien op achtereenvolgens Hiroshima en Nagasaki én de Sovjet-Unie Japan de oorlog verklaart. Daarmee komt officieel een einde aan de bezetting van Nederlands-Indië en Tweede Wereldoorlog. In totaal komen er tijdens de oorlog in Azië, zowel binnen als buiten de jappenkampen, zeker 25.000 (Indische) Nederlanders in gevangenschap om het leven. (Krijgs)gevangenen worden ingezet als dwangarbeiders, bijvoorbeeld aan de beruchte Dodenspoorwegen, of in (oorlogs)fabrieken en mijnen diep in Japan, maar ook als zogenaamde Troostmeisjes. Hoeveel doden er onder de Buitenkampers vallen is onduidelijk. Ook het aantal doden onder de inheemse bevolking is onbekend.
Bersiap
Voor veel Nederlanders betekent 15 augustus 1945 geen einde van oorlog, want niet kort daarna breekt de Bersiap aan, dat Maleis is voor “Wees paraat” of “Geef acht!”. Het is de strijdkreet van Indonesische (para)militaire organisaties en bendes, die vrijwel direct na de capitulatie dood en verderf zaaien onder met name niet-Indonesiërs in voormalig Nederlands-Indië. Het exacte aantal Nederlandse (burger)slachtoffers dat tijdens de Bersiap valt is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.0 00 vermisten. Ook Chinezen, Molukkers en andere groepen worden slachtoffer, al is onduidelijk hoeveel. Het geweld tegen én de moordpartijen op de burgerbevolking stoppen niet na 1946, maar gaan door tot eind jaren 40. Medio 1947 is er opnieuw sprake van een explosie van geweld, die ook wel wordt aangeduid als de Tweede Bersiap.
Waarom worden de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog niet herdacht in Indonesië? Dat heeft een reden!
Misselijkmakend dat onze herdenking is gekaapt door Indonesisch activistisch tuig
Ik ben voor Herdenken, Verzoenen en Vrijheid! Dus de aanwezigheid van de ambassadeur is van wezenlijk belang om bovenstaande te kunnen volbrengen!
Verzoening kan nooit alleen maar van 1 kant komen. Laat Indonesië eens erkennen wat voor afschuwelijke misdaden ze hebben begaan. Dan praten we verder