DEN HAAG (15 augustus 2024) – Tijdens de Nationale Indiëherdenking vanavond zal de Indonesische ambassadeur een minder prominente rol hebben dan de afgelopen twee jaar. De organisatie heeft haar omstreden besluit aangepast, waardoor de ambassadeur niet langer direct na de krans van de minister-president een bloemstuk bij het Indisch Monument zal leggen. Dit eerdere besluit werd als kwetsend ervaren door veel Indische Nederlanders, die tijdens de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende Bersiap hevig hebben geleden onder Indonesisch racisme en terreur. De organisatie herstelt nu gedeeltelijk haar eerdere keuze.
Of het nieuwe besluit voor slachtoffers en nabestaanden voldoende is is nog onduidelijk. Federatie Indische Nederlanders (FIN) is vooralsnog mild positief over de aanpassing. “Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald” aldus FIN-woordvoerder Micha’el Lentze, die de wijziging een “een stap in de goede richting” noemt.
De prominente positie werd twee jaar zonder overleg met slachtoffers en nabestaanden door het bestuur doorgedrukt. Daar kwam veel kritiek op. De eerdere wijziging wordt beschouwd als een nieuwe stap in het verder verindonesiseren van de Indiëherdenking. Daarmee ging het bestuur onder leiding van voorzitter Thom de Graaf voorbij aan de gevoelens van veel slachtoffers en nabestaanden. Het is een publiek geheim dat Indische Nederlanders al langer grote moeite hebben met de aanwezigheid van de Indonesische ambassadeur op de Indiëherdenking, vooral omdat Indonesië haar rol bij de Tweede Wereldoorlog en de daaropvolgende Bersiap tot op de dag van vandaag ontkent, bagatelliseert en vergoelijkt. Indonesische oorlogsmisdadigers worden tot op de dag van vandaag zelfs ieder jaar in Indonesië als helden geëerd. Een rondgang langs slachtoffers en nabestaanden leert dat de wijzigingen als “luguber” en “sadistisch” worden omschreven.
De eerdere aanpassing van de ooit Nederlandse herdenking lijkt vooral een tegemoetkoming aan een klein groepje radicale activisten, die al jaren onder wisselende noemers als onder andere Aliansi Merah Putih, De Grauwe Eeuw, #Geen4MeiVoorMij en het Dekolonisatie Netwerk Voormalig Nederlands-Indië de Indiëherdenking proberen te kapen. Drie jaar geleden werd het Indisch Monument nog daags voor de Nationale Indiëherdenking beklad met beledigende en racistische leuzen. De laffe aanslag zorgde voor een schokgolf binnen Indisch Nederland en de roep om het monument permanent te beveiligen. De organisatie van De Graaf keerde zich tegen die wens en weigerde ook aangifte te doen. Het is dan ook geen verrassing meer dat drie jaar later de eisen van de activisten doodleuk voor de tweede keer in de ceremonie zijn verankerd. Eerdere beloften van De Graaf, om onder geen beding te tornen aan de voor Indische Nederlanders heilige Indiëherdenking, blijken niets waard.
Op 15 augustus herdenkt Nederland ieder jaar de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945 en daarmee het einde van de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de oorlog in Azië werden (Indische) Nederlanders, onder het motto “Azië voor Aziaten”, vervolgd door Japan en samenspannende Indonesiërs. In totaal zouden er naar schatting 25.000 Nederlanders in de beruchte jappenkampen of anderszins in gevangenschap zijn omgekomen. Het aantal Buitenkampers dat de oorlog niet heeft overleefd is onbekend. Ook na de capitulatie van Japan zaaiden Indonesische (para-)militaire organisaties en bendes dood en verderf onder (Indische) Nederlanders vanwege hun Nederlandse en/of Europese afkomst. Ditmaal was het adagium “Indonesië voor Indonesiërs”. Het exacte aantal Nederlandse (burger)slachtoffers dat tijdens deze Bersiap door Indonesiërs is vermoord is tot op de dag van vandaag onduidelijk. De schattingen variëren tussen de 5.000 en 30.000 doden en 15.000 vermisten. Ook Chinezen, Molukkers en andere groepen werden slachtoffer, al is onduidelijk hoeveel.
Weigeren die man
Waarom zit Thom de Graaff eigenlijk in het bestuur vande Indieherdenking?
Wie zitten er nog meer indat bestuur dat zo makkelijk over de pijn van ons Indo’s heen stapt?
Het is gewoon een drama die ze opvoeren. Maar nu is rechts aan de macht en dan zullen al die leugenachtige wokers aan de kant gezet eerden. Maar wij als gemeenschap moeten daar wel druk opzetten.